جزئيات جدید کارت گرافیک‌های AMD Navi 12 و Navi 14 فاش شد

چند روز پیش رسانه‌ی 3Dcenter در گزارشی مفصل، جزئياتی مهم در ارتباط با کارت‌های گرافیک جدید خانواده‌ی رادئون RX شرکت AMD که مبتنی بر معماری نوی (Navi) هستند را افشا کرد. خانواده‌ی جدید کارت‌های گرافیک‌ AMD احتمالا شاهد دو محصول مهم با نام‌های AMD Navi 12 و AMD Navi 14 خواهد بود. به‌نظر می‌رسد که AMD قصد دارد تنوع بالایی از محصولات را در قالب کارت‌های گرافیک جدیدش برای رقابت با کارت‌های گرافیک‌ سری RTX SUPER و همچنین کارت‌های گرافیک قدرتمند سری GTX روانه‌ی بازار کند. در واقع AMD در پی عرضه‌ی محصولاتی اقتصادی و بالارده است تا رقیبش، انویدیا را تا حد زیادی به‌چالش بکشد.

آن‌قدر درمورد کارت‌های گرافیک‌های نوی ۱۲ و نوی ۱۴ شایعه شنیده‌ایم که تقریبا می‌توانیم با اطمینان از وجود داشتن آن‌ها سخن به میان آوریم. این دو کارت گرافیک مدت‌ها است که به‌دفعات زیاد در دیتابیس‌های مختلف مربوط به پردازنده‌های گرافیکی رؤیت شده‌اند. در ضمن بارها شاهد انتشار مشخصات فنی آن‌ها توسط رسانه‌های مختلف بوده‌ایم و عملکرد کارت‌های گرافیک‌های مبتنی بر Navi 14 را نیز چند بار مشاهده کرده‌ایم. بااین‌حال از آنجایی که هنوز از مشخصات دقیق و رسمی نوی ۱۲ و نوی ۱۴ باخبر نیستیم، نمی‌دانیم که کارت‌های گرافیک موردبحث AMD قرار است چه جایگاهی در بازار داشته باشند. یکی از کاربران انجمن 3DCenter با نام کاربری Berniyh ادعاهای جالبی در این زمینه مطرح می‌کند.

Berniyh توانسته است به‌طور دقیق و عمیق به کد درایورهای جدید کارت‌های گرافیک AMD در سیستم‌عامل لینوکس نگاهی بیاندازد و ID دو کارت گرافیک Navi 12 و Navi 14 را در آن پیدا کند که در زیر این پاراگراف قابل‌مشاهده است:

619 case CHIP_ NAVI12:

620 info-> num_sdp_interfaces = 16;

622 CHIP_ NAVI14:

623 info-> num_sdp_interfaces = 8;

3984 if (AMDGPU_IS_ NAVI10 (pInfo-> FamilyID, pInfo-> eRevId))

3994 pInfo-> gfx9.numSdpInterfaces = 16;

در کد بالا به دو بخش pc_lines و num_sdp_interfaces دقت کنید. رسانه‌ی 3DCenter می‌گوید که این دو بخش می‌توانند به ما کمک کنند تا تشخیص دهیم کدام‌یک از دو کارت گرافیک نوی ۱۲ و نوی ۱۴ مدل بالارده و کدام‌یک مدل اقتصادی به‌شمار می‌آید. با نگاهی به عدد ۱۶ قرارگرفته‌شده در جلوی sdp_interface می‌توانیم بفهمیم که کارت گرافیک نوی ۱۲ از این حیث مشابه نوی ۱۰ است. این درحالی است که کارت گرافیک نوی ۱۴ دارای نصف sdp_interface دو کارت گرافیک یادشده است. رسانه‌ی 3DCenter همچنین می‌گوید که عدد sdp_interface هم‌سو با اینترفیس باس است و با در نظر گرفتن اینکه کارت گرافیک Navi 10 از باس ۲۵۶ بهره‌مند است، می‌توانیم بفهمیم که Navi 12 هم باس مشابهی دارد. از طرفی کارت گرافیک Navi 14 باس کمتری را ارائه خواهد داد (۱۲۸ بیت). این یعنی نوی ۱۴ قرار است مدل ارزان‌قیمت‌تر باشد و طبیعتا از قدرت پردازشی کمتری بهره بگیرد.

مشخصات کارت‌های گرافیک‌های خانواده‌ی Radeon RX 5800 یا همان AMD Navi 12

پردازنده‌ها‌ی گرافیکی سری AMD Navi 12 قرار است در مقایسه با پردازنده‌های گرافیکی سری Radeon RX 5700 به‌شکل درخورتوجهی محصولات بالارده‌تری باشند؛ به‌همین علت از این پردازنده‌های جدید با نام خانواده‌ی Radeon RX 5800 یاد می‌کنیم. انتظار داریم که کارت‌های گرافیک خانواده‌ی Radeon RX 5800 رقیب اصلی کارت‌های GeForce RTX 2070 SUPER و GeForce RTX 2080 انویدیا باشند. بر اساس مشخصات فنی فاش‌شده از سوی 3DCenter، پردازنده‌های گرافیکی AMD Navi 12 قرار است در مقایسه با خانواده‌ی Navi 10 به‌میزان ۳۰ تا ۵۰ درصد پردازنده‌های جریانی بیشتری داشته باشند؛ در واقع شایعه‌ی جدید می‌گوید که کارت‌های خانواده‌ی Navi 12 از ۲٬۵۶۰ پردازنده‌ی جریانی بهره‌مند خواهند بود. اگر این اتفاق واقعا رخ دهد، در پردازنده‌های موردبحث شاهد تعداد هسته‌ی مشابهی با پردازنده‌ی گرافیکی RX Vega 56 خواهیم بود. افزون بر این موارد، ظاهرا AMD Navi 12 قرار است دارای اینترفیس باس معادل ۲۵۶ بیت باشد و از حافظه‌ی ویدئویی GDDR6 بهره بگیرد.

رسانه‌ی 3DCenter از احتمال حضور حافظه‌ی HBM2 در کارت‌های خانواده‌ی AMD Navi 12 سخنی به‌میان نیاورده است. بهره‌مندی از باس ۲۵۶ بیت برای پردازنده‌های گرافیکی رده‌بالا احتمالا برای خود تراشه اندکی ناکافی خواهد بود. البته این را هم باید در نظر گرفت که پردازنده‌های گرافیکی رده‌بالای انویدیا نظیر RTX 2080 SUPER از باس ۲۵۶ بیت بهره‌مند هستند و عملکردی عالی از خود نشان می‌دهند.

مدل‌های SUPER کارت‌های انویدیا از Die-های GDDR6 استفاده می‌کنند که سرعت کلاک بالاتری دارند (۱۵/۵ گیگابیت بر ثانیه)؛ این درحالی است که مدل‌های معمولی از Die-هایی با سرعت کلاک ۱۴ گیگابیت بر ثانیه بهره‌مند هستند. افزون بر این موارد، انویدیا دارای چندین فناوری اختصاصی است که به‌لطف آن، پهنای باند به‌شکل مؤثرتری در تمام پردازنده‌ی گرافیکی پخش می‌شود. AMD یا می‌تواند از Die-های GDDR6 در خانواده‌ی RX 5800 استفاده کند یا به‌سراغ HBM2 برود. اتخاذ چنین تصمیمی از سوی AMD می‌تواند به کاهش اندک مصرف انرژی پردازنده نیز کمک کند. در واقع شایعه‌ها می‌گویند که در صورت بهره‌گیری از GDDR6 توان مصرفی پردازنده معادل ۳۰۰ وات خواهد بود. 

بر اساس مشخصات فنی فاش‌شده از سوی 3DCenter،‌ کارت‌های جدید AMD به‌لطف قدرت پردازشی‌شان پتانسیل جا گذاشتن کارت‌ گرافیک RTX 2080 SUPER را خواهند داشت. این پیش‌بینی از جوانبی می‌تواند درست باشد؛ خصوصا با در نظر گرفتن این حقیقت که مدل‌های سفارشی‌سازی‌شده‌ی خانواده‌ی RX 5700 XT عملکردی بسیار نزدیک به GeForce RTX 2070 SUPER دارند. این موضوع در کنار بهره‌مندی از قیمت اندکی کمتر در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ دلار آمریکا، باعث می‌شوند پردازنده‌های جدید AMD انتخابی عالی به‌شمار بیایند.

مشخصات AMD Navi 14، کارت‌های گرافیک خانواده‌ی Radeon RX 5600

پس از بررسی مشخصات فاش‌شده‌ی کارت گرافیک‌های خانواده‌ی Navi 12 به کارت‌های خانواده‌ی Navi 14 می‌رسیم. کارت‌های این خانواده احتمالا با نام سری Radeon RX 5600 روانه‌ی بازار خواهند شد. طی چند وقت اخیر به‌دفعات شاهد فاش‌شدن جزئيات مربوط به کارت‌‌های گرافیک این خانواده بوده‌ایم که بر اساس آن‌ها، Radeon RX 5600 شامل سه عضو با حافظه‌های ویدئویی ۳، ۴ و ۸ گیگابایتی خواهد بود. این مدل‌های مختلف توانسته‌اند عملکردی متفاوت را در بنچمارک‌های مختلف به‌نمایش بگذارند.

در واقع آمار نشان می‌دهند که مدل ۳ گیگابایتی، عملکردی شبیه به Radeon RX 570 دارد و دو کارت دیگر احتمالا عملکردی تقریبا بهتر از کارت‌های مبتنی بر معماری پولاریس (Polaris) ارائه می‌دهند. البته فراموش نکنید که آمار موردبحث از نسخه‌های اولیه‌ی کارت‌های گرافیک جدید خانواده‌ی Navi 14 گرفته شده‌اند و در حال حاضر نمی‌توانیم به‌طور قطعی درمورد عملکرد نهایی آن‌ها نظر دهیم. در واقع این کارت‌های گرافیک هنوز هم جای پیشرفت دارند و احتمالا در محصولات نهایی، شاهد قدرت پردازشی بیشتری از سوی آن‌ها خواهیم بود. از بین دیگر مشخصات فنی منتسب به خانواده‌ی Radeon RX 5600 می‌توانیم به بهره‌مندی آن‌ها از ۱٬۵۳۶ پردازنده‌ی جریانی در کنار ۲۴ واحد CU و سرعت کلاک حداکثر ۱٬۹۰۰ مگاهرتز اشاره کنیم.

گزارش‌های اخیر می‌گویند که کارت‌های گرافیک موردبحث نیز از حافظه‌ی GDDR6 بهره خواهند گرفت، اما برخلاف دیگر کارت‌های گرافیک، دارای اینترفیس باس معادل ۱۲۸ بیت خواهند بود. نکته‌ی تعجب‌برانگیز درمورد هر سه عضو خانواده‌ی AMD Navi 14 این است که ظاهرا همه‌ی آن‌ها دارای ۲۴ واحد CU هستند، حال آنکه حافظه‌ی ویدئویی (VRAM) آن‌ها تفاوت‌ چشمگیری با هم دارد. این امکان وجود دارد که AMD به‌دنبال جایگزینی کارت‌های گرافیک خانواده‌ی نوی ۱۴ با سه کارت فعلی مبتنی بر معماری پولاریس یعنی RX 580 ،RX 570 و RX 590 باشد.

البته کارت‌های گرافیک نوی ۱۴ رقابت آسانی با کارت‌های پولاریس نخواهند داشت؛ خصوصا از این جهت که سه کارت گرافیک RX 580 ،RX 570 و RX 590 هم‌‌اکنون با قیمتی بسیار رقابتی در بازار در دسترس هستند، زیرا زمان درخورتوجهی از عرضه‌ی آن‌ها می‌گذرد و به همین دلیل شاهد افت قیمت آن‌ها هستیم. در ضمن برخی از خرده‌فروشی‌های بزرگ، تخفیف‌های خوبی را در قیمت این کارت‌های گرافیک اعمال کرده‌اند.

برای مثال می‌توانیم نگاهی به خرده‌فروشی آنلاین Newegg بیاندازیم؛ این خرده‌فروشی چندین مدل سفارشی‌سازی‌شده از کارت گرافیک Radeon RX 570 را با قیمتی بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ دلار آمریکا به‌فروش می‌رساند. این خرده‌فروشی همچنین درحال فروش چندین مدل سفارشی‌سازی‌شده از RX 580 با قیمتی بین ۱۸۰ تا ۱۹۰ دلار آمریکا است. کاربران همچنین می‌توانند مدل‌هایی از RX 590 را با قیمتی حول و حوش ۲۰۰ دلار آمریکا در این خرده‌فروشی پیدا کنند. ارقام یادشده در مقایسه با قیمت عرضه‌ی اولیه‌ی این کارت‌های گرافیک به بازار، بسیار کمتر شده است و همین موضوع ارزش خرید آن‌ها را بالا می‌برد.

کارت‌های گرافیک خانواده‌ی Navi 14 به‌منظور شکست‌دادن سه کارت گرافیک مبتنی بر معماری پولاریس که درمورد آن‌ها بحث کردیم، باید قیمتی بسیار کمتر از حد انتظار داشته باشند یا اینکه عملکردشان نسبت به آن‌ کارت‌های گرافیک، به‌شکل درخورتوجهی بهتر باشد. نکته‌ای که باید بدان توجه کنید، این است که کارت‌های گرافیک خانواده‌ی نوی ۱۴ بدون شک در مقایسه با کارت‌های پولاریس قدرت پردازشی بیشتری خواهند داشت؛ چرا که این کارت‌های جدید مبتنی بر لیتوگرافی جدید ۷ نانومتری هستند.

شایعه‌های اخیر می‌گویند که AMD قصد دارد کارت‌های گرافیک جدیدش را (به‌خصوص خانواده‌ی Navi 14) در ماه اکتبر سال ۲۰۱۹ (مهر - آبان ۱۳۹۸) به‌صورت رسمی معرفی و روانه‌ی بازار کند تا آن‌ها را به رقابت مستقیم با کارت‌های گرافیک جدید GeForce GTX مبتنی بر معماری تورینگ انویدیا بفرستد.