استفاده از «حالت شب» به بهبود خواب کاربران کمک نمی‌کند

اخیرا توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، توجه ویژه‌ای به سلامت چشم‌ و الگوهای سلامت خواب کاربران نشان می‌دهند. طی یک سال گذشته شاهد به‌روزرسانی‌های مختلف حالت شب (night mode) در اپلیکیشن‌های مختلف سیستم‌های عامل‌ اندرویدی و iOS بوده‌ایم و در برخی اپلیکیشن‌ها نیز ویژگی‌های حالت تم تیره (dark mode) که رنگ رابط کاربری را به رنگ‌های تیره‌تری تغییر می‌دهد، اضافه شده است. 

سازندگان اپلیکیشن‌ها و دستگاه‌های هوشمند، ویژگی‌های جدید را معرفی می‌کنند و بسیاری از کاربران نیز در شرایطی که نور محیطی کم است، حالت تم تاریک دستگاه هوشمند خود را فعال می‌کنند.

هدف حالت شب، تغییر رنگ نمایشگر تصویر از رنگ‌هایی با نور آبی و سرد به رنگ‌هایی با نور گرم‌تر و زرد است. اعتقاد بر این است که وقتی چشم کاربران در معرض نور‌هایی با رنگ سرد قرار می‌گیرد، می‌تواند تأثیر منفی بر خواب آن‌ها داشته باشد. نتایج مطالعه‌ی تحقیقاتی جدید توسط دکتر تیم براون از دانشگاه منچستر نشان می‌دهد که حالت تم تاریک کارایی چندانی برای حفظ سلامت چشمان کاربر ندارد. 

نتایج تحقیقات تیم تخصصی با مدیریت دکتر تیم براون روی موش‌ها، حقایق دیگری را نشان می‌دهد که در تضاد با باورهای قبلی است. به‌نظر می‌رسد استفاده از نورهایی با رنگ سرد در ساعات غروب و همچنین استفاده از نورهایی با رنگ گرم در طول روز، تضاد کمتری با عملکرد ساعت بدن دارد. 

رنگ آبی واقعی

بدن انسان، رنگ‌های سرد و نزدیک به نور آبی را به‌عنوان سیگنالی مبنی بر زمان خوابیدن دریافت می‌کند. درحالی‌که وقتی نور‌های گرم‌تر و مربوط به روشنایی روز را دریافت می‌کند، آن را زمانی برای بیداری تلقی می‌کند. ساعت بدن انسان برای اندازه‌گیری میزان روشنایی از ملانوپسین که پروتئینی حساس به نور در چشم است، استفاده می‌کند. همچنین ساعت بدن در تشخیص فوتون‌های با طول موج کوتاه‌تر مانند نور آبی عملکرد بهتری دارد. درنتیجه، اعتقاد بر این است که نور آبی تأثیر بیشتری روی الگوهای خواب دارد. 

محققان دریافتند که میزان روشنایی نمایشگر تأثیر بیشتری نسبت به طیف رنگی بر عملکرد ساعت بدن دارد. درنتیجه، بیشتر از آنکه طیف رنگی نمایشگر اهمیت داشته باشد، میزان روشنایی نمایشگر اهمیت دارد. در بررسی انجام شده، محققان بدون تغییر روشنایی، رنگ پس‌زمینه‌ی نمایشگر را تغییر دادند و متوجه شدند که نور‌هایی با رنگ آبی تأثیر کمتری نسبت به نورهایی با رنگ زرد بر ساعت بدن موش‌ها دارند.

دکتر براون در مورد این موضوع گفت: 

نتایج تحقیقات تیم تخصصی ما نشان می‌دهد این اعتقاد که نورهایی با رنگ آبی بیشترین تأثیر را روی ساعت بدن می‌گذارند، اشتباه است. در حقیقت، نورهایی با رنگ آبی مربوط به  سپیده‌دم نسبت به نورهایی با رنگ‌های گرم‌تر مثل سفید یا زرد که معادل با روشنایی هستند، تأثیر کمتری بر ساعت بدن دارند. 

تیم براون معتقد است باتوجه به اینکه تولید‌کنندگان گوشی‌های هوشمند به الگوهای خواب سالم و سلامت چشم کاربران اهمیت می‌دهند، نتایج تحقیقات تیم وی می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر طراحی نورپردازی و نمایشگر دستگاه‌های هوشمند داشته باشد.

البته باتوجه به اینکه تحقیقات روی موش‌ها انجام شده است، باید مطالعات تکمیلی روی انسان‌ها نیز انجام شود. هرچند دکتر براون معتقد است که نتایج تحقیقات انجام‌شده روی موش‌ها قابل تعمیم به انسان‌ است. آنچه مسلم است، برای خواب بهتر، کاربران می‌توانند استفاده‌ی درست از دستگاه‌های هوشمند را یاد بگیرند.